جایگاه غرفه سازی در ایران
مصاحبه نشریات اقتصاد نمایشگاه و پیام ساختمان با علیرضا جهان پناه
رئیس انجمن غرفه سازان تهران
-
وضعیت غرفه سازی در کشورمان نسبت به کشورهای پیشرفته در چه جایگاهی قرار دارد؟
علی رغم رواج نمایشگاه ها، غرفه سازی در کشورمان حرفه ای است که بسیار کم در مرکز گفتگو ها و تعریف ابعاد و مشخصات آن قرار گرفته است. شناخت این حرفه و تعریف ابعاد آن یکی از اولین و مهمترین وظایفی است که در انجمن صنفی غرفه سازان به آن خواهیم پرداخت.
غرفه سازی حرفه ای است میان رشته ای که با موضوع “ارتباطات مستقیم (رو در رو) در بازار کسب و کار”به عنوان یکی از مهمترین شاخه های بازاریابی مطرح می شود. در کشورهای پیشرفته حرفه هایی از این دست به نام Direct business communication شناخته می شوند. حرفه هایی همچون برگزارکنندگان مراسم و سمینارها و همایش ها و تامین کنندگان تجهیزات و سرویس دهندگان.
در کشور ما نیز نمایشگاه های تخصصی به عنوان ابزار کلیدی در توسعه بازار و ارتباط های صنعتی بازرگانی بسیار مورد اقبال هستند و جایگاه پر اهمیت آنها از طرف صاحبان صنایع و ارائه کنندگان محصولات و خدمات کاملا پذیرفته شده است. خوشبختانه مدیریت برگزاری نمایشگاه ها با حضور بسیار مقتدر بخش خصوصی به عنوان برگزارکنندگان، پایه مهمی در رشد و توسعه و ارتقا کیفی آن در بیست و اندی سال گذشته بوده است. از نطر من نمایشگاه صنعت نوپایی در کشور محسوب می گردد که با سرعت بسیار قابل توجهی در حال توسعه می باشد. تعداد و وسعت نمایشگاه های تخصصی در کشورمان با فاصله نسبتا زیادی از کشورهای در حال توسعه بیشتر نزدیک به کشور های پیشرفته می باشد، من فکر می کنم که سطح کیفی نمایشگاه ها ظرف سالهای آینده با تغییری که همه منتظر آن هستیم و همراه با باز شدن بازارها و توسعه سرمایه گذاری رشد چشمگیری داشته باشد.
تشخیص جایگاه غرفه سازی در کشورمان چه بصورت سیستمهای مدولار و چه بصورت غرفه سازی خودساز نسبت به کشورهای پیشرفته، به علت وجود اختلاف بسیار زیاد بین کیفیت کارهای در حال انجام، مشکل است. از سوی دیگر مانند بسیاری از رشته ها ما دنباله رو و کپی کننده تجربیات کشورهای پیشرفته هستیم. ظرفیت های بودجه ای و محدودیت هزینه ای در میزان سرمایه گذاری و استفاده از این تجارب بسیار تعیین کننده است. در زمینه سیستم های مدولار مسلما ما چند گام عقب تر از کشور های پیشرفته قرار داریم که بیشتر به دلیل توان یا میزان هزینه مورد نظر مشتریان غرفه سازی می باشد نه از بابت توان فنی. بسیاری از این سیستم های به روز داخل کشور تولید شده است و قسمتی نیز وارد شده و می شود.
در مورد غرفه های سفارشی و ساخت و ساز که سهم بزرگی از بازار می باشد، به نظر من از بابت طراحی فرم ها و خلاقیت نسبتا خوب عمل می کنیم ولی کیفیت اجرا و به نتیجه رساندن ایده ها اغلب بسیار ضعیف به انجام می رسد.
-
آیا غرفه سازی تکنیکی هنری است که درخشش آن فقط از فاصله ساخت تا تخریب است؟
غرفه سازی یک مقوله تکنیکی(فنی) و عملیاتی است، یک غرفه لزوما نمی تواند یک موضوع یا اثر هنری باشد. زیباشناسی مولفه بسیار مهمی در طراحی یک غرفه می باشد لیکن باید در خدمت هدف غرفه دار باشد. از سوی دیگر کلمه “درخشش” را که برای بیان حالت غرفه انتخاب کردید بسیار بجا و کلیدی است. غرفه به عنوان یک عنصر فضاسازی و معماری، برآورده کننده نیازهای غرفه دار و در خدمت بازاریابی است و باید بتواند در طول عمر کوتاه خود قویترین تاثیر بصری را بصورت ماندگار در ذهن بازدید کننده بجا بگذارد. لذا باید درخشان و نمایشی باشد. حجمها، نور و رنگ و گرافیک، تناسبات و زیبایی همگی ابزارهایی هستند در دست طراح برای پاسخ به نیاز غرفه دار. غرفه محلی است برای نمایش شخصیت و نشان دهنده تراز و موقعیت غرفه دار نسبت به بقیه رقبا یا همکاران صنف. فضایی برای برقراری ارتباط مستقیم با مخاطبان و به جا گذاردن تاثیری ماندگار در ذهن آنها. بنابراین غرفه ای موفق است که پس از تخریب در ذهن مخاطبان پر رنگ باقی بماند.
آیا برای ساخت غرفه در کشور های دیگر تحصیلات آکادمیک وجود دارد؟ دانش آموختگان رشته دکوراسیون می توانند چنین فعالیتی را انجام دهند؟
تا آنجایکه من اطلاع دارم رشته تحصیلی مشخصی به عنوان غرفه سازی وجود ندارد. غرفه سازی همانند موضوعاتی مثل معماری و دکوراسیون برای به اجرا درآمدن نیازمند تخصص های مختلفی می باشد. اما از بابت طراحی غرفه مدارس خصوصی دوره های تکمیلی برای آرشیتکت ها و دکوراتورها برگزار میکنند. طراحی یک غرفه نیز علاوه برای طراحی فرم معماری که میتواند توسط مهندسین معمار و دانش آموختگان رشته دکوراسیون داخلی انجام شود نیازمند تخصص هایی مانند طراحی گرافیک و طراحی صنعتی می باشد. بنابراین در خصوص انجام طرح یک غرفه موفق بهتر است تیمی متشکل از این تخصص ها وجود داشته باشد.
برای بازدید کنندگان و شاید حتی برای سفارش دهندگان طراحی و زیبایی و فرم غرفه وجهی است که بیش از همه مورد توجه قرار می گیرد. اما در یک پروژه موفق غرفه سازی مهمترین چیز، آماده بودن کار در زمان تعیین شده می باشد. بنابراین مهمترین دانش و مهارت یک غرفه ساز مدیریت و برنامه ریزی عملیاتی است که بتواند وفادار به طراحی و با کیفیت منطقی در زمان محدودی که ضرب العجل آن قبل از قبول سفارش تعیین شده است، کار را به اتمام رساند. لذا تخصص های دیگری برای کامل کردن یک تیم غرفه سازی لازم است و شاید مهمترین آنها برنامه ریزی عملیات و کنترل پروژه و مدیریت اجرا باشد.
امیدوار هستیم که انجمن صنفی بتواند کارگاه های آموزشی لازم را برای تربیت تیمهای حرفه ای غرفه سازی را ظرف سال آینده تدارک ببیند.
German Pavilion | Iran AgroFood 2018
German Pavilion | Iran AgroFood 2018
-
آیا صرف هزینه های گزاف برای غرفه سازی که بعد از چند روز از بین خواهد رفت فعالیتی صحیح است؟
گزاف بودن هزینه های غرفه سازی موضوعی نسبی است. تبلیغات و هزینه گزاف آن که حتما بخشی از قیمت تمام شده محصولات یا خدمات می باشد، امروزه حلقه مهمی از زنجیره چرخش تولید و مصرف است و جایگاه آن در رونق بازار کسب و کار و غنای زندگی بشر امروزی غیر قابل حذف می باشد. موضوع، میزان بهره وری هزینه ای است که در غرفه به انجام می رسد و کیفیت آن.
اما نکته ای که بسیار بسیار پر اهمیت است تاثیر از بین رفتن مصالح و آسیب جدی آن به حفظ محیط زیست است. و همچنین تبدیل کردن مصالحی که می تواند محصولات قابل استفاده به مدت چند سال باشند به زباله، آسیبی است جدی به سرمایه و ثروت ملی. طی سالهای اخیر به علت افزایش قیمت مواد اولیه خوشبختانه روشهای استفاده مکرر و بازیافت مصالح در نمایشگاه بوجود آمده که البته بسیار ابتدایی است. ازسوی دیگر تیمهای بزرگ در این خصوص سرمایه گذاری کرده و قطعات قابل استفاده مجدد را با کیفیت بهتر و صرف هزینه بیشتر تولید کرده اند. انجمن صنفی نیز بنای آن را دارد که در خصوص آموزش و ترویج روشهای بازیافت، قویا فعالیت کند.
غرفه هایی که از سیستم های مدولار استفاده می کنند بطور قابل ملاحظه ای قیمت های کمتری دارند و کیفیت آنها نیز یکنواخت وبسیار مناسب است. همچنین در طراحی اجزا آنها روشهای لازم پاسخ به نیاز غرفه ها پیش بینی شده است. در کشورمان سیستمهای مدولار متنوعی برای غرفه سازی وجود دارد که اغلب آنها به روز هستند . علاوه بر روشهای انتفال یافته از کشورهای پیشرفته برای تولید داخلی ، روشهای بسیار خلاقی توسط مهندسین ایرانی طراحی شده و به تولید صنعتی رسیده است. توسعه استفاده از این سیستمها که باعث صرفه جویی در هزینه ها و حفظ محیط زیست می گردد نیازمند ترویج قابلیت ها و نقاط قوت این روش می باشد.
-
آیا غرفه سازی مناسب در جذب بازدید کننده در نمایشگاه موثر است؟
یک غرفه ساز حرفه ای و موفق هماهنگ با اهداف مشارکت کننده، بطور یقین در جذب بازدید کنندگان و نتیجه بخش بودن حضور در نمایشگاه بسیار موثر خواهد بود. بسیاری از مخاطبان تولیدکنندگان و یا سازمان ها و شرکت ها هیچگاه به دفاتر یا ساختمان های آنها مراجعه نخواهند کرد و بدون حضور در نمایشگاه ها فرصتی برای توضیح تلاشهایی که برای حفظ کیفیت محصول و حقوق مصرف کننده خود به کار می بندند و یا معرفی محصولات جدید و تشریح مزایای آنها بدست نخواهند آورد. غرفه نمایشگاهی فرصتی است برای انتقال مجموعه ای از پیام ها بصورت فشرده، موثر و همزمان، شامل پرنسیب رفتاری یک سازمان، در کنار ارزشها و مزایایی که ارایه میکند با معرفی محصولات یا خدمات جدید، و احترامی که به حقوق مصرف کننده دارد و جلب اعتماد نسبت به حفط کیفیت در طول زمان، برای حک شدن در ذهن مخاطب .
-
مشکلات صنعت غرفه سازی در ایران چیست؟
مشکلات صنعت غرفه سازی همانند بقیه صنایع می تواند به دو قسمت اصلی تقسیم گردد، مشکلات خارج از صنف و صنعت و مشکلات داخل آن. با توجه به گستردگی موضوع فقط اشاره اجمالی به بعضی از آنها می کنم و البته خاطر نشان می کنم که دیدگاه عمومی ما در انجمن صنفی غرفه سازان بر این اساس است که مشکلات، محدودیتهایی هستند که برای رشد و موفقیت باید آنها را پذیرفت و با آگاهی و تعامل سازنده، به دنبال تعدیل واصلاح آنها بود.
مشکلات بیرونی که مشکلاتی رایج هستند قسمتی مربوط به نحوه برنامه ریزی و سیاستگذاری زمان برگزاری نمایشگاه ها می باشد. بیشتر این مشکلات هم مربوط به ضعف برنامه ریزی کلان در نمایشگاه بین المللی تهران طی چند سال گذشته بوده که در ادامه آن برگزار کنندگان با فرصت های بسیار کوتاه برای برنامه ریزی و تدارک نمایشگاه خود مواجه شده و در نهایت فرصت های باقی مانده برای طرح و اجرای غرفه های ساخت و سازی – غرفه های خودساز – به کمترین زمان در طول تاریخ نمایشگاه تهران رسید. البته با حضور مدیریت جدید در شرکت سهامی نمایشگاه های بین المللی تهران که تجربه و سابقه درخشانی دارند، به آینده بسیار خوشبین هستیم.
قسمت دیگری از مشکلات بیرونی مربوط کمبود مصالح و مواد اولیه و افزایش قیمت چند برابری آن ها طی دو سال اخیر است که باعث سر درگمی در قیمت تمام شده و آشفتگی قیمت غرفه سازی شده است.
مشکل بیرونی دیگر رکود بازار کسب و کار و در ضعف شرکت ها در پرداخت هزینه های غرفه سازی که به علت افزایش قیمت مواد اولیه رو به رشد بود می باشد. این موضوع بیشترین ضربه خود را به کیفیت ساخت غرفه های پیش ساخته و ساخت و سازی وارد کرد. اهمیت حضور در نمایشگاه در شرایط ضعیف بودن بازار از یک طرف و عدم توانایی شرکت ها در پرداخت هزینه به غرفه سازهای معتبر و حرفه ای موجب حضور پیمانکاران غیر حرفه ای و ضعیف و در نتیجه افت کیفیت و بالا رفتن تعداد غرفه های نا تمام در روز افتتاح شده است.
و اما مشکلات درونی ، بخش زیادی از این مشکلات حاصل نبود یک تشکل صنفی منسجم در زمینه غرفه سازی بوده است ، مشکلاتی مانند عدم حضور غرفه سازان در تصمیم گیری هایی که در ارتباط با ساخت غرفه ها به انجام می رسد. نبود چهارچوب فنی قابل اتکا که بتوان بر اساس آن ارزیابی صحیحی از طرح های ارایه شده توسط غرفه سازان بدست داد و مراحل اجرا را بصورت اصولی پایش کرد. نبود استاندارها و حتی راهنمای کلی برای تعریف ابعاد کمی و کیفی طرح هایی که تهیه می شوند و بلافاصله به اجرا در میآیند.
یکنواخت نبودن و عدم کارایی مقررات فنی که توسط دارندگان سایت های نمایشگاهی یا برگزارکنندگان وضع می شود که اغلب باعث کندی عملیات و تاخیر در شرایطی است همواره با کمبود زمان ساخت و نصب روبرو است. البته تاکید می کنم که این مشکلات می تواند فقط در تعامل یک نهاد صنفی با دیگر سازمان های مرتبط کمتر شده و در نهایت حل گردد. باز هم امیدواریم که انجمن صنفی تاسیس شده غرفه سازان بتواند طی مدت کوتاهی این کار را شروع کند.
-
در غرفه سازی از چه مواد و مصالحی استفاده می شود و هزینه غرفه سازی بر چه مبنایی تعیین می شود؟
مصالح مورد استفاده در غرفه سازی می تواند بسیار متنوع باشد لیکن اشاره ای به اصلی ترین آنها خواهم داشت.
با توجه به شخصیت غرفه سازی و نمایشگاه که در زمان کوتاهی برپا و سپس برچیده می شود مصالح مورد استفاده بیش از همه باید سبک بوده و استحکام کافی را نیز داشته و گران قیمت هم نباشند.
در سیستمهای مدولار برای استراکچر بطور کامل از آلومینیوم استفاده میشود، و پانل ها و جدا کننده ها اغلب ورق های ام دی اف با روکش های لترون یا ملامین در رنگ های متنوع هستند. همچنین ورق های اکریلیک شفاف و نیمه شفاف و مات رنگی می تواند استفاده قرار گیرد. در این سیستمها می توان بااستفاده خلاق از تنوع محدود مصالح و با استفاده از چاپ های سایز بزرگ و گرافیک جذاب غرفه های زیبا و متنوعی طراحی و اجرا کرد .
در غرفه هایی که ساخت و ساز می شوند می توان از انواع مصالح ممکن استفاده کرد که بسته به خلاقیت طراح و سقف بودجه خواهد داشت. اما در عمل بیش از ۹۰ درصد مصالح مورد استفاده در این غرفه ها نئوپان های با ضخامت ۱۶ و ۸ و ۶ میلیمتر می باشند. نئوپان به علت سهولت در برش و اتصال برای ایجاد سطوح یکدست و حجم ها، مصالح بسیار مناسبی است و سبک بودن و ارزانی نسبی آن از دیگر مزایای آن می باشد. متاسفانه تقریبا صد در صد بدنه غرفه هایی که به این شکل ساخته تبدیل به ضایعات می گردد و با توجه به رواج غرفه سازی و عرضه و تقاضا موجب شده است که قیمت آن نسبت به کشور های همسایه نزدیک به ۵/۱ برابر باشد و محصولی که صد در صد تولید داخلی است هم قیمت با اروپا باشد. برای کف سازی روشهای متنوعی وجود دارد که رایج ترین آنها استفاده از چهار پایه های آهنی یک متر در یک متر می باشد. پوشش کف غرفه ها اغلب پارکت یا موکت هستند .
یک غرفه کامل نیازمند اجزاء گوناگونی می باشد: رنگ آمیزی و نور پردازی، جداکننده های شیشه ای، مبلمان، تجهیزات الکتریکی و صوتی و بصری و تلویزیون های سایز بزرگ، یخچال و قهوه ساز، کمد های قفل دار، میزهای پذیرش، استند نمایش محصول، گرافیک مناسب و همراه با بدنه های غرفه، و برندینگ موثر مانند ساین های سه بعدی و نور دار ساخته شده از پلکس گلاس یا استیل و موارد دیگر.
بحث در مورد نحوه قیمت گذاری غرفه سازی نیازمند گفتگوی مستقل و مفصلی است اجازه بدهید فقط اشاره ای به اجزا و نحوه هزینه ها داشته باشیم.
هزینه های غرفه های خودساز (غیر مدولار) را می توان به چهار بخش عمده تقسیم کرد:
– هزینه تهیه مصالح اختصاصی یک غرفه که شامل نئوپان و رنگ و کفپوش و گرافیک و ساین های یک غرفه می باشد. البته بسته به طرح ممکن است مصالح دیگری به آن ها اضافه شود.
– هزینه دستمزدها؛ این هزینه که شامل دستمزد تیم های پیمانکاری نجاری و برقکاری و نقاش و نصاب کفپوش و گرافیک می باشد. غرفه سازانی که دارای کارگاه و تیمهای عملیاتی هستند اغلب این هزینه ها در قالب سربار نیروی انسانی عملیاتی محاسبه کرده و مسلما قیمت تمام شده کمتری خواهند داشت.
– هزینه اجاره تجهیزات و لوازم غرفه شامل اجاره مبلمان، تجهیزات صوتی تصویری، لوازم نورپردازی وکف سازی. در این خصوص نیز غرفه سازانی که دارای انبار و آمادگاه تجهیزات هستند فقط هزینه استهلاک را محاسبه کرده و قیمت تمام شده آنها کمتر خواهد بود.
– هزینه های سربار که شامل حمل و نقل و غذای کارکنان می باشد.
به مجموع این هزینه ها، سربار تیم طرح و اجرا و سود اضافه شده و قیمت تعیین خواهد شد.
NEMACHIN | IRAN CONFAIR 2019
PMA | IRAN CONFAIR 2019
-
زمان اجرای غرفه های نمایشگاهی چند روز است؟
زمان اجرا شامل دو بخش می باشد. بخش اول ساخت و آماده سازی غرفه در خارج از نمایشگاه می باشد که بستگی به زمان دریافت تایید طرح و فرصت باقی مانده تا شروع اجرا در نمایشگاه دارد و این زمانی است که غرفه ساز می تواند با سرعت دادن طراحی مدت زمان لازم را تامین کند. بخش دوم که در محل غرفه اتفاق می افتد از اختیار غرفه ساز خارج است و بستگی به برنامه ریزی صاحب سایت (سالن دار) دارد.
نمایشگاه های بزرگ در اروپا بین ده تا بیست روز فرصت دارند؛ نمایشگاه کاشی Cevisama در والنسیا اسپانیا بیست روز، نمایشگاه کاشی چرسای brocante cercie – -در بولونیا ایتالیا ۱۸ روز به طور شبانه روزی، نمایشگاه مواد غذایی آنوگا در شهر کلن آلمان ۱۰ روز شبانه روزی، نمایشگاه مواد غذایی سیال پاریس ۱۰ روز، ۴ روز آخر شبانه روزی.
نمایشگاه های داخل کشور تا چند سال قبل بین ۵ تا ۱۰ روز فرصت اجرا وجود داشت، اما طی سالهای اخیر نمایشگاه بین المللی تهران این مدت را به سه روز و نیم کاهش داد و اخیرا آن را در اغلب نمایشگاه ها به ۲ روز نیم رساند. کاهش پیدا کردن زمان اجرا با توجه به تراکم نمایشگاه ها و کمبود سایت مناسب قابل درک است، با اجرای کاملا پیش آماده و نصب غرفه سازان توانستند پروژه های بزرگی را طرف مدت ۴ روز اجرا با موفقیت به انجام رسانند ولیکن کمتر شدن این فرصت بیش از همه موجب افت کیفیت و ناتمام ماندن پروژه ها و صرف هزینه های سربار گزاف برای جبران محدودیت زمان می گردد. واقعا چرا در کشور های پیشرفته اروپایی فرصت های ده و بیست روزه برای اجرا در نظر می گیرند؟ مسلما موضوع بهره وری و کیفیت و کنترل قیمت تمام شده می باشد .
-
آیا محدودیت جغرافیایی برای اجرای غرفه نمایشگاهی وجود دارد؟
خیر، هیچ محدودیتی برای ساخت وجود ندارد بجز مولفه قیمت تمام شده و مقرون به صرفه بودن پروژه ها. برای تیمهای غرفه سازی حرفه ای در سراسر دنیا داشتن یک لجستیک قوی و کار در خارج از محدوده محلی موضوعی بسیار طبیعی است. در کشور های اروپایی نمایشگاه های بسیار بزرگ در شهر های مختلف توزیع شده اند که از تراکم و به هم چسبیدگی زمانی نمایشگاه ها جلوگیری کرده باعث توزیع یکنواخت رونق کسب و کار و درآمد شهرها می گردد. گذشته از آن مشتریان معمولا ترجیح می دهند که همه غرفه هایشان توسط یک پیمانکار ساخته شود.
در عرصه بین المللی خصوصا در کشور های همسایه و اروپا با توجه به قیمت تمام شده غرفه در ایران چنانچه مساحت غرفه و یا عدد قرار داد از حدی بیشتر شود که بتواند هزینه های سربار حمل و نقل و ایاب و ذهاب تیم را پوشش دهد می توان با قیمتهای رقابتی نسبت به غرفه سازان محلی و با کیفیت بالاتر نسبت به هزینه غرفه سازی کرد.
تعدادی از تیمهای قوی و حرفه ای کشورمان پیوسته در حال اجرای پروژه های بین المللی در کشور های عراق و عمان و دبی و آلمان و فرانسه و دیگر نقاط اروپا می باشند.
